Światowy dzień kota: Jest aż 37 gatunków z rodziny kotowatych

Na świecie żyje obecnie 37 gatunków z rodziny  kotowatych, z których 27 jest zagrożonych wyginięciem. W Światowym Dniu Kota piszemy o dzikich ich przedstawicielach, zagrożeniach i szansach - na przykładzie mieszkańców wrocławskiego zoo. 

W dzisiejszym świecie na drodze dzikich gatunków z omawianej rodziny czyha wiele zagrożeń, które bezpośrednio wpływają na ich naturalną populację i stwarzają konieczność ich ochrony między innymi poprzez hodowlę ex situ m.in. w ogrodach zoologicznych. Do głównych zagrożeń należą:

• Ekspansja człowieka: rozszerzanie się siedzib ludzkich i związane z tym niszczenie środowiska naturalnego; między innymi wycinka lasów pod zabudowę, drogi lub pola uprawne.
• Handel zwierzętami na tzw. czarnym rynku w celu ich nielegalnego przetrzymywania, lub co gorsza pozyskiwanie z nich pseudoleków, którym przypisywane są  różne właściwości według tradycyjnej medycyny krajów azjatyckich.
• Kłusownictwo i bezpośrednie tępienie związane z ochroną swoich pastwisk przez pasterzy.
• Nielegalne polowania na zagrożone gatunki jako forma rozrywki dla bogaczy.

Nikt nie wie jak będzie wyglądać przyszłość, a szacunki nie napawają optymizmem. Jeśli nie zmobilizujemy sił jako ludzie, może dojść do sytuacji w której nasi czworonożni kotowaci przyjaciele znikną ze środowiska naturalnego. Jednym z kilku sposobów, aby do tego nie dopuścić jest podtrzymywanie populacji gatunków w ogrodach zoologicznych. Nie jest to  oczywiście wyjście idealne, lecz przy odpowiednim gospodarowaniu poszczególnymi osobnikami zapewnia „przechowanie” całego gatunku. Wrocławskie ZOO wspiera działania mające poprawić sytuację kotowatych na świecie poprzez między innymi działalność Fundacji DODO. Może się też pochwalić aż siedmioma przedstawicielami tej rodziny w swoich progach – dzięki temu może na bieżąco budować świadomość ekologiczną wśród odwiedzających. 

Wszystkie siedem gatunków kotowatych mieszkających we wrocławskim ZOO jest w naturze zagrożonych wyginięciem. Do najbardziej zagrożonych należą lwy, tygrysy sumatrzańskie, pantery śnieżne, oraz pantery mgliste. W środowisku naturalnym w najgorszej sytuacji znajduje się tygrys sumatrzański (łac. Panthera tigris sumatrae), w czerwonej księdze gatunków zagrożonych klasyfikuje się w kategorii CR.

Jak podkreśla prezes wrocławskiego zoo – Radosław Ratajszczak, „Jedynym uzasadnieniem istnienia ogrodu zoologicznego w dzisiejszych czasach jest ochrona gatunkowa zwierząt.”. Dlatego też w 2016 roku zoo powołało Fundację Wrocławskiego ZOO DODO, której zadaniem jest ratowanie zagrożonych gatunków zwierząt w ich miejscu występowania. Dodo skupia się głównie na gatunkach mniej znanych, które z racji swojej mniejszej rozpoznawalności o wiele bardziej potrzebują pomocy, a ich rola w naturze jest równie istotna jak tych znanych. Środki pozyskane na ten cel, wyniosły w 2019 r. 579 tys. zł. Oczywiście wśród 30 projektów ochroniarskich, w które zaangażowanej jest zoo i fundacja, znajdują się również te poświęcone ratowaniu kotowatych, aby te zaskakujące zwierzęta mogły istnieć jak najdłużej. 

Są to: 

- „ZOO i DODO na ratunek” - w sprawie pantery mglistej oraz pantery śnieżnej w Azji,  zorganizowaliśmy  specjalny bieg charytatywny “Wildrun” na terenie Zoo, podczas którego odbyła się zbiórka pieniędzy. Tym samym wspieramy Snow Leopard Trust na rzecz panter śnieżnych oraz manuli.  

- Wspieramy ochronę panter na Borneo poprzez wsparcie finansowe programu Hutan (www.hutan.org.my).

- Wspieramy Pallas’s cat International Conservation Alliance (PICA) (www.pallascats.org) w ochronie bardzo mało poznanego, małych rozmiarów kotowatego, żyjącego na stepach i w górach centralnej Azji, mianowicie manula.

- Utworzyliśmy specjalne konto bankowe o nazwie „KOTOWATE AZJI” mające na celu ratowanie azjatyckich czworonożnych przyjaciół. 

- Na ochronę wilka i rysia w Polsce poprzez stowarzyszenie dla natury WILK wydaliśmy 21 000 zł.

- W jednym z programów ochrony rysi w Polsce bierze udział urodzony we wrocławskim zoo Orpan. Program ten korzysta z metody „born to free” polegającej na wsparciu młodych osobników w środowisku naturalnym poprzez tworzenie specjalnych schronień które umożliwiają szybsze usamodzielnienie się młodych przy jednoczesnym wsparciu matki. Przyśpiesza to wzrost populacji dziko żyjących rysi w środowisku naturalnym. 

Ponadto zoo prowadzi hodowlę zachowawczą na terenie ogrodu siedmiu wyżej wymienionych gatunków, wspomagając tym samym ich przetrwanie dzięki utrzymaniu odpowiedniej liczebności populacji w hodowlach zamkniętych, która to populacja może być wykorzystana w przyszłości do wzmocnienia zasobów w naturze lub odtworzenia, gdyby gatunek w naturalnym środowisku całkowicie wymarł.

Konto bankowe fundacji DODO, na które można wpłacać darowizny, znajduje się na stronie internetowej fundacji (http://fundacjadodo.pl/pl/). Z tego miejsca chcielibyśmy podziękować wszystkim darczyńcom za wpłaty - to dzięki waszym datkom możemy wspierać i ratować zwierzęta na całym świecie i w pewnym stopniu zniwelować skutki ekspansji człowieka w środowisko naturalne zwierząt. Wciąż zostało nam jeszcze wiele do zrobienia, lecz wspólnymi siłami możemy odrobić straty wyrządzone przez nas jako rasę ludzką. 

ip

fot. materiały prasowe Zoo Wrocław