Strajk Kobiet: co robić, gdy dojdzie do zatrzymania przez Policję?

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzający, że aborcja eugeniczna jest niezgodna z Konstytucją, stał się przyczyną masowych protestów w całym kraju. W środę 28 października 2020 roku odbył się Strajk Studentek, który wsparło środowisko akademickie. W celu umożliwienia uczestnictwa w manifestacjach, zarządzono godziny rektorskie. Niektóre uczelnie, jak np. Uniwersytet Wrocławski, zaoferowały studentom bezpłatną pomoc prawną. Dowiedz się, jakie prawa przysługują w razie zatrzymania przez funkcjonariuszy.

Zobacz też: Studenci w mocnych słowach o wyroku TK. Sprzeciw na wykładach

Co robić, jeśli zarzuca się popełnienie wykroczenia?

Obowiązkiem Policji jest poinformowanie zatrzymanego o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu uprawnieniach oraz wysłuchanie wyjaśnień zatrzymanego. Należy pamiętać o tym, że nie musisz rozmawiać z Policją bez obecności prawnika. Zatrzymanemu przysługuje rozmowa telefoniczna z adwokatem lub radcą prawnym, której warto żądać. Ponadto, jeśli tego zażądasz, to o zatrzymaniu musi zostać powiadomiona osoba najbliższa (rodzina, przyjaciel, partner).

Policja musi sporządzić protokół zatrzymania, którego kopię należy dostarczyć zatrzymanemu. Pamiętaj o tym, że masz prawo odmówić przyjęcia mandatu, a wynika to z zagwarantowanego w Konstytucji prawa do obrony przed sądem. W przypadku przyjęcia mandatu, obrona na sali sądowej będzie praktycznie niemożliwa. 

Czas zatrzymania liczy się od chwili ujęcia. Co do zasady nie może przekroczyć 24 godzin, a jednym wyjątkiem jest zaistnienie podstaw do zastosowania wobec zatrzymanego postępowania przyspieszonego. W takim przypadku, czas zatrzymania może zostać wydłużony do 48 godzin. 

Zatrzymanemu przysługuje prawo do złożenia zażalenia na zatrzymanie do sądu w terminie 7 dni. Zatrzymany może domagać się zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości zatrzymania. W przypadku uznania je za niewątpliwie niesłuszne, zatrzymanemu należy się odszkodowanie. 

Zobacz też: Strajk Kobiet w całej Polsce [ZDJĘCIA]

Zatrzymanie w przypadku rzekomego popełnienia przestępstwa

Podobnie jak w przypadku zatrzymania w sprawie wykroczenia, zatrzymany ma prawo do informacji o przyczynie zatrzymania i do bycia wysłuchanym, a także do złożenia lub odmowy złożenia oświadczenia w swojej sprawie. Z zatrzymania musi zostać sporządzony protokół zatrzymania, którego odpis musisz dostać. 

Nie rezygnuj ze swojego prawa do kontaktu telefonicznego i bezpośredniej rozmowy z adwokatem lub radcą prawnym. Zaczekaj na przyjazd prawnika, zanim coś powiesz. Jeśli nie znasz wystarczająco języka polskiego, masz prawo skorzystać z bezpłatnej pomocy tłumacza.

Zażądaj, aby o zatrzymaniu zawiadomić osobę najbliższą lub inną wskazaną osobę. Obywatele innych krajów mają dodatkowo prawo do kontaktu z urzędem konsularnym lub z przedstawicielstwem dyplomatycznym państwa, którego obywatelstwo posiadają. 

Należy natychmiast zwolnić zatrzymanego, jeśli przyczyny zatrzymania przestały istnieć albo po upływie 48 godzin od chwili zatrzymania. Jeśli w ciągu tego czasu zostanie przekazany do sądu wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania, do zatrzymanego w ciągu 24 godzin musi zostać doręczone postanowienie w tej sprawie. Gdy ten warunek nie zostanie spełniony, zatrzymany musi zostać zwolniony. 

W każdym wypadku zatrzymany na prawo dostępu do niezbędnej pomocy medycznej.  

Legitymowanie przez funkcjonariuszy

Bezwzględnie musisz mieć ze sobą dokument tożsamości, który pozwoli na identyfikację. Policja ma prawo do wylegitymowania osób w celu rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw oraz wykroczeń. Brak możliwości ustalenia tożsamości jest podstawą do zatrzymania po popełnieniu wykroczenia.    

Masz prawo do poznania podstawy prawnej i przyczyny legitymowania. Możesz także wymagać podania imienia, nazwiska i stopnia dokonującego legitymacji funkcjonariusza Policji. Umyślne niestosowanie się do wydawanych na podstawie prawa poleceń przez funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej może być wykroczeniem. 

MN

fot. Krzysztof Zatycki

Źródła: Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia; Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego; Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji