Podręczniki szkolne kiedyś a dziś

Podręczniki są podstawą szkolnego wyposażenia każdego dziecka – to z nich czerpie nowe informacje, uczy się do sprawdzianów i egzaminów. Dobry podręcznik to coś więcej niż tylko źródło wiedzy, to książka, która potrafi przyciągnąć najmłodszych i wzbudzić w nich ciekawość świata. Od wielu lat autorzy podręczników starali się zachęcić dzieci do nauki, choć metody zmieniały się wraz z biegiem czasu.

Po co nam podręczniki?
Zadaniem podręcznika jest przekazywanie treści programowych z danego przedmiotu w przystępny sposób, dopasowany do wieku oraz umiejętności ucznia. Ta wszechstronna książka ma spełniać także inne funkcje – jej rolą jest zainteresowanie dziecka pewnymi aspektami, ukazywanie prawidłowych norm społecznych i obyczajowych czy przyzwyczajanie do poprawnego języka. Autorami podręczników powinni być eksperci z danej dziedziny, doskonale znający nie tylko przedstawiany temat, lecz również specyfikę rozwoju dziecka i potrafiący opracować zagadnienia tak, aby były dla niego zrozumiałe.

Podręczniki szkolne są doskonałym odzwierciedleniem panujących czasów – zamieszczane w nich treści odwołują się nieraz do aktualnej sytuacji, a czytanki dla najmłodszych ukazują realia codziennego życia.

Ala ma kota
Dawniej podręczniki były czarno-białe, mało atrakcyjne graficznie, choć przygotowywane z niezwykłą starannością. Często treść przedstawiana była literami pisanymi, aby uczniowie mogli się na nich wzorować podczas nauki pisania. Czytanki opowiadały o wspólnej pracy na polu, powrocie ojca z wojny czy wyprawie na targ. Oferta podręczników nie była zbyt zróżnicowania, zwykle wszyscy uczniowie w kraju uczyli się z tych samych książek. Najbardziej znanym podręcznikiem, wspominanym przez wiele osób z sentymentem, jest „Elementarz” autorstwa Mariana Falskiego. To w nim pada słynne zdanie „Ala ma kota”, choć w pierwszej kolejności dzieci przeczytają, że „Ala ma Asa”. „Elementarz” wykorzystywany był w szkołach przez prawie cały XX wiek, doczekał się aż 84 wydań.

Tablety i laptopy?
Dzisiejsze podręczniki różnią się od tych dawniejszych tematyką, szatą graficzną oraz koncepcją dydaktyczną. Czarne grafiki zostały zastąpione przez atrakcyjne ilustracje, a jeszcze częściej zdjęcia, treści drukowane są na wysokiej jakości papierze, w pełnym kolorze. Dziś to szkoła decyduje o tym, z jakich książek uczyć się będą uczniowie, wybierając spośród zatwierdzonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej pozycji.

Coraz częściej dyskutuje się o przyszłości polskich podręczników – czy dzieci korzystać będą z ich papierowej, czy może elektronicznej wersji? Zdania są podzielone, nie brakuje zwolenników tabletów, laptopów i tablic interaktywnych, jednak spore jest także grono osób popierających tradycyjne metody nauczania.

ip